Rahim ağzı kanserinin ölümcül ancak önlenebilir bir hastalık olduğunu belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Ateş Karateke, bu konuda merak edilen noktalara değinip, önemli uyarılarda bulundu.
Genellikle 50 yaş civarında ortaya çıkan rahim ağzı (serviks) kanseri artık gençlerde de görülüyor. Kadın Hastalıkları-Doğum ve Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ateş Karateke, günümüzde çok sık rastlanan hastalığın sebeplerini, belirtilerini, korunma yollarını ve tedavisiyle ilgili sorularımı şöyle yanıtladı…
Prof. Dr. Ateş Karateke
1 – SEBEPLERİ NELERDİR?
Genellikle HPV adı verilen virüsten kaynaklanır. Hastalık oluşma evresinde pek belirti göstermez. Daha sonra, pelvik ağrı veya ilişki sonrası vajinada kanama olabilir.
2 – HPV VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?
Rahim ağzı kanseri genellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklar grubundaydı. Ancak araştırmalar sonucunda temas yoluyla da bulaşabilir hale geldiğini gördük. HPV virüsü; bu virüsü taşıyan bir kişinin kullandığı tuvalete girmek ya da tuvalet kullanımı sonrası ellerini yıkamayan kişiyle tokalaşmak ve aynı eşyayı giymek (iç çamaşırı, mayo gibi…) ile de bulaşabilir.
3 – EN ÇOK KİMLER RİSK ALTINDA?
Erken yaşta cinsel ilişki (21 yaşından önce), çok eşlilik, HPV için yüksek taşıyıcılık riskine sahip erkek (çok eşli) ile ilişki durumlarında, HPV enfeksiyon riski ve bağlantılı olduğu hastalıkların görülme sıklığı artmaktadır. Sigara içmek HPV enfeksiyonunun kalıcı olmasına yol açarak kanseri tetikleyebilir.
4 – AŞILAR NE KADAR ETKİLİ?
Günümüzde 2 farklı koruyucu HPV aşısı kullanılmaktadır. Bunlardan birincisi; dörtlü; ikincisi ise ikili aşıdır. Yapılan çalışmalarda, her iki aşının da içerdiği tiplerle ilişkili rahim ağzı kanserinin öncüsü lezyonlarını ve kanseri yüzde 70 oranında engellediği gösterilmektedir. En başarılı etki için çocukluk (11-15 yaş) döneminde aşılanmakta fayda vardır. Çocukluk döneminde yaptırmamış olanların 26 yaşına kadar aşı yaptırmaları önerilir.
5 HASTALIKTAN NE ZAMAN ŞÜPHE EDİLMELİ?
Rahim ağzı kanserlerinin büyük bir kısmı erken dönemde herhangi bir belirti vermez. Belirti vermesi durumunda en sık görülen şikayet ise vajinal kanamadır. Menopoz dönemindeki kanamalara da rahim ağzı kanserinin neden olabileceğini unutmamak gerekir.
6 NASIL ÖNLENEBİLİR?
Normal hücrelerin kanser hücrelerine dönmesi genellikle 10 yıl alabilir. Bu 10 yılda tarama testleri ile yani PAP Smear ve HPV DNA testleriyle öncü lezyonlar yakalanabilir ve hastalık kolayca tedavi edilebilir. Tedavide ise 2 ana yöntem bulunmaktadır. Bunlardan ilki cerrahi tedavidir. Erken evrede standart olarak uygulanan cerrahi yöntem; rahmin, kanserin yayılması muhtemel çevre yapılar ve lenf bezleriyle beraber çıkartılmasını kapsıyor. Diğer tedavi şekli ise; ameliyat yapılmadan hastanın radyoterapi ve sıklıkla eş zamanlı verilen kemoterapidir. Radyoterapinin öncelikli olarak kullanıldığı tedavi seçeneği, genellikle cerrahinin uygulanamadığı ileri evredeki hastalar oluyor.
7 TEDAVİ GÖREN KADINLAR ANNE OLABİLİR Mİ?
Genç yaş grubunda bulunan ve çocuk sahibi olmayı arzu eden hastalar için seçilecek tedavi özel bir önem gerektirir. Bu yaş grubundaki hastalarda sadece rahim ağzı ve lenf bezlerinin alınması ve rahim ana gövdesinin korunması sağlanabilir ve böylece doğurganlık devam edebilir.
