‘SMA Tip-1’ teşhisi konulan 16 aylık Aybüke Naz Güneş bebeğin tedavisi, Sağlık Bakanlığı’nın onay vermemesi nedeniyle yarıda kaldı. Aybüke’nin ihtiyaç duyduğu ilacın 3. dozu için işlemler başlatılırken, bakanlıktan gelen talimatla tedavi iptal edildi; SGK da onay vermeyince ilaç da ecza deposuna geri gönderildi. Aile olayı yargıya taşıdı, mahkemeye ‘yürütmeyi durdurma’ kararı verdi. Fakat 3 ay geçmesine rağmen, minik Aybüke, hala ilacını alamadı.
Adana’da 3 yıl önce dünya evine giren Leman (27) ve Eyüphan Güneş (25) çiftinin, ‘Aybüke Naz’ adını verdikleri 2 yaşındaki bebekleri, 2021 yılı Mart ayında fenalaşıp, hareketleri de kısıtlanınca ailesi tarafından hastaneye kaldırıldı.
Doktorlar tarafından yapılan tetkik ve analizler sonrasında minik bebeğe, ‘SMA Tip-1′ teşhisi konuldu. Aile, söz konusu teşhisle adeta yıkılırken, kızlarının hayata sıkı sıkıya tutunabilmesi için gerekli tedaviyi de başlattı.
3. DOZ İLACI VERMEDİLER
Aybüke Naz’a, tedavisi kapsamında iki doz ilaç verildi, üçüncü doz için de gerekli adımlar atıldı, ancak iddiaya göre; Sağlık Bakanlığı’ndan gelen bir talimat üzerine ecza deposundan getirilen ilacın, hastaya uygulanma aşamasındayken, işlemlerin iptal edilip, ilacı da geri gönderildi. Aile, konuyu avukatları Alpcan Kayalı aracılığıyla mahkemeye taşıdı. Ankara 12. İdare Mahkemesi, 2 Aralık 2021 tarihinde ‘yürütmeyi durdurma’ kararı verdi.
MAHKEME “TELAFİSİ İMKANSIZ ZARAR DOĞURABİLİR” DEDİ AMA…
Mahkeme kararında; “Dava konusu işlemin, niteliği itibariyle uygulanması halinde yaşam hakkı bakımından telafisi güç ve imkansız zararlar doğurabileceği anlaşıldığından; olayın niteliği ve davanın durumuna göre ara kararın cevap verilip ya da ara kararına cevap verme süreci geçip, yeni bir karar verilinceye kadar teminat alınmaksızın, dava konusu işlemin yürütülmesinin durdurulmasına karar verildi” denildi.
SGK TEBLİĞİNDE NE DENİYOR?
Ancak aradan yaklaşık 3 ay geçmesine rağmen, Aybüke Naz Güneş’e ihtiyaç duyduğu ilacın üçüncü dozu yapılmadı. Oysa Sosyal Güvenlik Kurumu’nca hazırlanan ‘Sağlık Uygulama Tebliği’nde; ‘Nusinersen Sodium pozolojisi, SMA Tip-2 veya SMA Tip-3 hastalarında 0, 14, 28 ve 63. günler olmak üzere 4 doz yükleme dozu şeklindedir. İdame dozlar da 4 ayda bir uygulanır. İlk 4 doz için tek sağlık raporu, idame tedavilerde ise, her bir uygulama için ayrı ayrı sağlık kurulu raporuna istinaden Sağlık Bakanlığı’nca karşılanır” deniliyor.
DEPOYA GERİ KONULDU
Avukat Alpcan Kayalı, gelişmeleri değerlendi. Kayalı, Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğ gereği; SMA hastalarına tedavi kapsamında ‘Spinoza’ adlı ilacın, şartsız ve koşulsuz olarak verilmesinin bir zorunluluk olduğunu hatırlatarak,“Bebeğe ilacın ilk 2 dozu uygulanmış, üçüncü dozu Sağlık Bakanlığı kararı gereği uygulanmamıştır. Oysa ki ilaç, hastaneye kadar ulaşmış, ancak bakanlığın talimatı üzerine geri çekilip, ecza deposuna geri konuldu” dedi.
Kayalı, “Hastane de tarafımıza vermiş olduğu cevap yazısında; ilacın kendilerine getirildiğini, hastaya uygulanmak üzereyken, Sağlık Bakanlığı’nın talimatı üzerine ilacın ecza deposuna geri gönderildiğini söylemektedir. SMA hastalarına uygulanan ilk 4 dozda herhangi bir şart aranmadığı, Resmi Gazete’de yayımlanan tebligatta da açık ve net bir şekilde ortaya konulmaktadır. Bu idari yaptırımın, hiçbir hukuki dayanağı yoktur” diye konuştu.
KARAR UYGULANMADI
Konuyla ilgili olarak, Ankara 12. İdare Mahkemesi’ne açtıkları davada ‘yürütmeyi durdurma’ kararının alındığını hatırlatan Kayalı, “Mahkeme, bebeğin hayati tehlikesinin devam etmesi nedeniyle bu ilacın hastaya verilmesi gerektiğini hükmetmiştir. Alınan karar üzerinden 2 ay geçmesine rağmen, Sağlık Bakanlığı ilacı Aybüke Naz’a vermemiştir. ‘İdare Yargılama Usul Kanunu’na göre; mahkemenin kararının uygulanması için idarenin 30 gün süresi var” dedi.
MİNİK BEBEK GÜNDEN GÜNE ERİYOR
Alpcan Kayalı, açıklamasını da şöyle sürdürdü; “Bu süre çoktan aşıldı. Bu bebek, zamanla yarışmakta ve günden güne eridiği gibi yaşam hakkı da tehlikededir. Sağlık Bakanlığı’nın usulsüz işlemiyse devam etmektedir” yorumunu yaptı.
Kayalı, Güneş Ailesi’nin, kızlarının tedavisi için gereken parayı toplamak için Adana Valiliği’ne yardım kampanyası için başvuruda bulunduğunu, ancak kendilerine bir cevap dahi verilmediğine de dikkat çekti.
Kayalı, “Valilik tarafından gerekli izinler verilmediği için müvekkilimle ilgili işlemler, 3 ay boyunca sürüncemede kalmış, aile bunun üzerine konuyu yargıya taşımış, verilen mahkeme kararı sonrasında kampanya hayata geçirilmiştir. Bu bebekler, zamanla yarışmaktadır. Zaten gerekli tedaviyi almaları için de 2 yaşına kadar süreleri var. Aybüke Naz için bu süreç, bürokratik gerekçelerle yok edilmektedir” ifadesini kullandı.
BAKANLIK YETKİLİLERİ NE DİYOR?
Öte yandan Sağlık Bakanlığı yetkilileri de Aybüke bebeğin ilaç tedavisinin durdurulduğunu doğruladı. SÖZCÜ’nün sorularını yanıtlayan Sağlık Bakanlığı yetkilileri, Aybüke’nin beyin fonksiyonlarının zarar görmesi nedeniyle ilacın faydası olmayacağı gerekçesiyle tedaviye TİTCK (Türkiye İlaç ve Tıbb Cihaz Kurumu)’nun onay vermediğini, dolayısıyla SGK’nın da ilacı onaylayamadığını bildirdiler.
Yetkililer, “ Normalde tedavi devam ederken çocuğun kalbi durmuş ve beyinde hasar oluşmuş. Beyinde hasar olunca yaşıyor ama beyin fonksiyonları yerinde değil. İlacın kullanılması için de beyin fonksiyonları yerinde olması gerekiyor.
Bu çocuğun artık başka bir hastalığı da var. TİTCK, bu ilacın tedavide bir anlamı kalmamış diye tedaviyi sonlandırmış.
Ailenin itirazları ve mahkemenin kararı doğal bir süreç. Ancak, ilacın verilmesi için hem doktorun uygun görmesi hem de İlaz Kurulu’ndan (TİTCK) onay alması lazım ancak bu kurum onay vermediği için de SGK ödeme yapmamış.” dedi.