İran Hürmüz Boğazı'nı Kapatacak mı? Petrol Fiyatları Uçacak mı?
İran, ABD'nin İsrail'e verdiği destek üzerine Hürmüz Boğazı'nı kapatma tehdidinde bulundu. Bu durum, küresel enerji piyasalarında büyük bir endişe yarattı. İran Meclisi'nden yapılan açıklamalar ve olası senaryolar, petrol fiyatlarının geleceği hakkında soru işaretleri oluşturuyor. Peki, İran gerçekten Hürmüz Boğazı'nı kapatabilir mi? Bu durum dünya ekonomisini nasıl etkiler?
Hürmüz Boğazı'nın Önemi ve İran'ın Tehdidi
Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi'ni Umman Körfezi ve Arap Denizi'ne bağlayan stratejik bir su yoludur. Dünya petrol ticaretinin yaklaşık %26'sı bu boğazdan geçmektedir. Bu durum, boğazı küresel enerji piyasaları açısından hayati bir öneme sahip kılmaktadır. İran'ın bu boğazı kapatma tehdidi, dünya genelinde petrol arzında ciddi aksamalara yol açabileceği endişesini beraberinde getiriyor.
İran Meclisi üyesi Ali Yezdihah, "Eğer ABD, siyonistlerin yanında savaşa resmen ve fiilen girerse, İran’ın ABD ve Batılı ülkelere baskı uygulamak amacıyla petrol ticaretinin geçişini sekteye uğratma hakkı doğar" şeklinde bir açıklama yaptı. Bu açıklama, İran'ın olası bir durumda Hürmüz Boğazı'nı kapatma seçeneğini değerlendirebileceğini gösteriyor.
Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanlık Divanı üyesi Behnam Saeedi ise İran'ın düşmanlarına karşı birçok seçeneği bulunduğunu belirterek, "Hürmüz Boğazı’nın kapatılması bu seçeneklerden biridir" ifadelerini kullandı.
Olası Kapanma Senaryoları ve Sonuçları
ABD Kongresi Araştırma Servisi'nin (CRS) bir raporuna göre İran, boğazı kademeli olarak tıkamayı hedefleyen çeşitli senaryoları hayata geçirebilir:
- Boğazın gemi geçişine kapatıldığını ilan ederek caydırıcılık yaratmak
- Gemi geçişlerine yönelik tehditler savurarak durdurma, alıkoyma ya da saldırı riskiyle tehdit etmek
- Uyarı ateşi açmak
- Deniz mayınları döşemek
- Denizaltılar, savaş gemileri, kıyıdan fırlatılan seyir füzeleri veya hava araçlarıyla yabancı donanma unsurlarına saldırmak
Bu senaryoların hayata geçirilmesi durumunda, küresel petrol piyasalarında ciddi dalgalanmalar yaşanabilir. Petrol fiyatları hızla yükselebilir ve bu durum, dünya genelinde enflasyonun artmasına neden olabilir. Ayrıca, enerjiye bağımlı ülkeler ekonomik zorluklar yaşayabilir.
Hürmüz Boğazı Kapatılırsa Ne Olur?
İran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatmaya yönelik somut bir adımı, uluslararası askeri müdahaleyi tetikleyebilir. Uzman raporlarına göre, böyle bir girişim şu an için düşük ihtimalli görünse de gerçekleşmesi halinde uzun sürmeyecektir. Ayrıca İran, petrol yaptırımlarına karşı çıkan bazı ülkelerin desteğini de kaybedebilir.
Hürmüz Boğazı'nın kapatılması durumunda, petrol arzında yaşanacak kesintiler nedeniyle dünya genelinde enerji krizi yaşanabilir. Bu durum, ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyebilir ve siyasi istikrarsızlıklara yol açabilir. Bu nedenle, uluslararası toplumun bu tür bir senaryoyu engellemek için diplomatik çabalara ağırlık vermesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, İran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatma tehdidi, küresel enerji piyasaları ve dünya ekonomisi için ciddi bir risk oluşturmaktadır. Bu durumun önlenmesi için diplomatik çözümlerin bulunması ve gerginliğin azaltılması büyük önem taşımaktadır.
