Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin, “Bu önemli tespit, SARS-CoV-2’nin bakteriler içinde de çoğalabileceği, uzun süre saklanabileceği ve mevcut aşıların da yeterli olamayacağını gözler önüne serdi” dedi ve şu açıklamaları yaptı…
Omicron’u şimdiye kadarki diğer varyantlardan ayıran genetik diziliminin çok farklı olması, başak proteininin sivri ucu ve diğer kısımlarında da farklı ve birçok yeni mutasyonların olması, hızla bulaşması ve bağışıklıktan kaçma yeteneğinin güçlü olması gibi özellikleri, tüm dünyada hakim varyant haline gelmesini sağladı.
Prof. Dr. Barbaros Çetin
Bütün bu korkutucu özelliklerinin yanında, bir de atık sularda tespit edilmesi ve bakteriler vasıtasıyla da yayılması, Omicron varyantına ve Covid-19 pandemisinin geleceğine bakış açımızı değiştirmemize yol açtı.
100’DEN FAZLA ATIK SU TESİSİ İNCELENDİ
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), olası bir tehlikeli virüse karşı “Erken Uyarı Sistemi” oluşturmak için bir proje başlattı. Bu bilimsel çalışmayı yapan ekip 100’den fazla atık su tesisinin verilerini inceledi.
Proje vasıtasıyla Omicron vakalarının tavan yaptığı bir dönemde atık sularda rekor seviyede Omicron varyantı tespit edildi. Daha önce yayınlanmış bilimsel çalışmalara göre, SARS-CoV-2 virüsü, nüfusa yayılmadan önce Amsterdam, Milano ve Barselona gibi birçok Avrupa ülkesinde atık su ve kanalizasyonlarda tespit edildi (2020). Bugüne kadar bu konudaki araştırmalar, Covid-19 salgınının hâlâ neden önlenemediğinin önemli bir kanıtıdır.
BANYO-TUVALET HİJYENİ NİYE ÇOK ÖNEMLİ?
2003’te, Hong-Kong’da 50 katlı bir binada sıhhi tesisattaki ve havalandırma sistemindeki sorunlar nedeniyle SARS coronavirüsünün başka dairelere taşındığı tespit edildi. Binada virüsün yayılması, 342 kişinin enfekte olmasına ve 42 kişinin de ölümüne neden olmuştur. Covid-19’un dışkı yoluyla da yayılabileceğine dair korkular, 2020 Şubat ayı ortasında Hong-Kong’ta aynı apartman bloğunda 10 kat ayrı yaşayan iki kişiye teşhis konulduğunda ortaya çıktı.
Yetkililer daha sonra hastanın banyosunda virüsün dairesine girmesine izin vermiş olabilecek sızdırmaz bir boru buldu. Yakın zamanda yapılan araştırmalar, bir tuvaletin sifonunun havaya 80 bin kadar mikroskobik damlacık saldığını ve bu damlaların klozetin bir metre üzerinde yüzebileceğini buldu. Uzmanlar, sifonu çekmeden önce klozet kapağını kapatmanın “coronavirüs salgınını” durdurmaya yardımcı olmak için çok kolay bir yol olduğunu ifade ediyor.
DIŞKIDAN COVID-19 ANLAŞILIR MI?
Atık su ve dışkılar, Covid-19’un takip edilmesi için kritik bir öneme sahip. Boğaz ve burundan numune alınması bazen yanlış sonuçlar verirken, dışkıdan elde edilen sonuçlar ise isabetli. Dünya Sağlık Örgütü’nün ‘Çin Coronavirüs Hastalığı 2019 Ortak Misyonu’ resmi raporuna göre, SARS-CoV-2 virüsü bir hastanın idrarı veya dışkısıyla yayılabilir. Virüse ait RNA, hastalığın başlangıcından haftalar önce dışkıda ve ardından atık su da tespit edilebildiğinden, bu kavram hastalık salgını için erken uyarı sistemi olarak kabul edilebilir. Laboratuvar ortamında yapılmış bir çalışmada, coronavirüslerin insan dışkısı ile kontamine olmuş sularda yaklaşık 4 hafta boyunca enfekte edici özeliklerini sürdürdüğü belirlenmiştir. Buna, virüsün insan bağırsak sisteminde (bakteriyofaj) tekrar çoğalmasının bir sonucu olabileceği düşünülmüştür.