Enflasyon, son aylarda 7’den 70’e herkesin en çok duyduğu ve ne ifade ettiğini kavradığı bir kavram oldu. Çünkü başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere iktidar yetkilileri sık sık enflasyonun düşeceğini söylerken vatandaş bu süreçte adeta enflasyon altında can çekişir durumda. Halk hemen her güne yeni bir zam haberiyle uyanmaya başladı. Hayat pahalılığı karşısında isyan eden ve “AK Partiliydim” diyen bir genç, “Durum çok kötü, hayal bile hayal oldu” sözleriyle durumu özetledi.
Kamera: Hakan KAYA/İSTANBUL
“Vatandaşı enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz”, “Enflasyonun belini kıracağız”, “Fiyatlardaki köpüğü, şişkinliği, müsilajı alacağız”
Bu söylemler AKP iktidarının özellikle de son dönemde sıkça tekrar ettiği söylemlerin başında geliyor.
Yıllardır benzeri söylemlerle halkın karşısına çıkan AKP sözcüleri son olarak 2019’da “Enflasyonla Topyekün Mücadele” sloganıyla bir kampanya başlatmış, bazı TV ve gazeteler aracılığıyla yürütülen kampanya çerçevesinde büyük kentlerin en işlek meydanlarına tanzim satış noktaları kurulmuştu.
Aynı tarihlerde Türkiye genelinde bazı patates ve soğan depolarına baskınlar düzenlenmiş, yine bazı depo sahipleri, pazarcılar “terörist” suçlamasıyla şok olmuştu.
4 yıl önce o tanzim satış noktalarından biri de Mecidiyeköy’e kurulmuş, yine bir Şubat gününde SÖZCÜ muhabirinin çektiği fotoğrafa da yansıdığı şekilde patlıcanın kilosu 4,5 liraya satılmıştı.
Benzeri tanzim satış noktaları önünde uzun kuyruklar oluşurken iktidar bunun “yokluk” değil, “varlık” kuyruğu olduğunu söylemişti.
Aylarca, yıllarca benzeri yöntemlerle, söylemlerle devam eden enflasyonla mücadeleye rağmen patlıcanın kilosu bu Şubat başında İstanbul’da bazı marketlerde 40 lirayı, bir tanesi 7-8 lirayı buldu.
Peki iktidar yıllardır dillendirdiği enfalasyonla topyekün mücadelede başarılı mı? Bu soruyu aynı meydanda; Mecidiyeköy’de, 2019’da tanzim satış noktasının kurulduğu yerde halka sorduk. İşte aldığımız yanıtlar:
“FIRINDAN 1 LİRAYA BAYAT EKMEK ALIYORUM, ALLAH YARDIMCIMIZ OLSUN”
Nurettin Yücedağ: “Şu anda düştüğümüz durumu daha önce görmedik biz. Patlıcanın kilosu 35 lira, domatesin kilosu 25 lira… Nasıl geçinilecek? Paramız yok ki alalım. (Sebze-meyve) Alamıyoruz, makarnayla devam ediyoruz. Ucuz ne varsa onlarla idaare ediyoruz. Bayat ekmek alıyoruz ya… Fırından 1 liraya bayat ekmek alıyoruz. Son 3-4 aydır böyle. Arkadaşımla gezerken az önce acıktık, 2 tane simit alamadık 1 tane aldık, paylaştık beraber yiyoruz. Allah yardımcımız olsun, yapacak bir şey yok…”
“ERDOĞAN, ‘BEN EKONOMİSTİM’ DİYOR, EKONOMİST BİR ADAMIN ÜLKEYİ BU HALE GETİRMESİ NORMAL Mİ?”
Savaş Ayvaz: “AK Partiliydim, şu an hiçbir partiye oyumu vermeyeceğim. Çünkü şu an Türkiye’nin durumu çok çok kötü. Gençlerin hayal kurması, geleceği hakkında plan yapması hayal oldu. Hayal bile hayal oldu… Enflasyon çok kötü. Ben motokuryeyim, kendime ait motor almak istiyorum ama alamıyorum. 10 ay önce 9-10 bin lira olan motor şu an 30 bin lira. ‘Aslan gibi çalışıyorum, aslan gibi yemeliyim’ diyebilmeliyim. Ama aslan gibi çalışıyorum, ay sonu geliyor hiçbir şey yapamıyorum. Cumhurbaşkanımız Erdoğan çıkıyor, ‘Ben ekonomistim’ diyor. Ekonomist bir adamın Türkiye’yi bu hale getirmesi normal mi?”
“YAPMALARI GEREKEN ŞEY KAMUNUN HARCAMALARINI KISMAK”
Selma Sakallı: “Sadece polisiye tedbirler, başka da bir şey yok. Onunla da bir şey olmaz zaten. (Olması gereken ne sizce?) İktisadi ekonomi ne diyorsa onu yapmak. Faizi düşürerek enflasyonu düşüremezsiniz. Enflasyonu düşürerek faizi düşürürsünüz. (Sorunun sebebi olarak) En temel neden bu. Bir tek şey yapabilirlerse belki (enflasyonu düşürebilmek için) olur, o da kamunun harcamalarını kısmak. (Kamu) kendi şatafatından vazgeçerse, kendi itibarından vazgeçerse biraz belki biraz düzelir ama onun dışında düzelme ihtimali yok.”
“AİLEM YARDIM ETMEZSE AÇ KALIYORUM”
Ahmet Gürbüz: “Başarı ne ki Allah aşkına? Şu an üniversite öğrencisiyim, üniversiteye dönmeyi bile düşünmüyorum çünkü para yok. Üniversitede benim gibi onlarca genç var. (Bir öğrenci olarak rahatça geçinebiliyor musunuz?) Aile yardımı olmadan imkansız. Çünkü ailem yardım etmezse ben aç kalıyorum. Benim gibi maddi durumu kötü olan öğrenciler var, çocuklar zar zor geçiniyor. Yurttan dışarı çıkamıyorlar, bir sosyal aktiviteleri yok.”
“ARKADAŞIM 6 AY ÖNCE YURTDIŞINA GİTMİŞTİ, GERİ DÖNDÜĞÜNDE FİYATLARA İNANAMADI”
Furkan Salçık: “Bence iktidar (enflasyonla mücadelede) başarılı değil. Şu andaki ekonomik durumu göz önüne aldığımız zaman insanların çoğu enflasyonla mücadele etmek durumunda kalıyor, çoğu geçinemiyor. Bu durum yaşanıyorken başarısız olduklarını söylemek mümkün. Benim bir arkadaşım 6 ay önce Erasmus projesiyle yurtdışına gitmişti, yeni geldi. Türkiye’deki fiyatları görünce şok oldu. Şimdiki fiyatların, gitmeden önceki, 6 ay önce, fiyatların 3 katına çıktığını söyledi.”
“3-4 GÜN ÇALIŞIP DA BİR TENEKE YAĞ ALAMIYORSAK HER ŞEY BOŞTUR”
İsmini vermek istemeyen vatandaş: “Bence iktidar (enflasyonla mücadelede) başarısız. Millet perişan durumda. Alım gücümüz düştü. Geçim sıkıntısı yaşıyoruz. İnşaatçıyım, 3-4 gün çalışıyoruz, bir teneke yağ alamıyoruz. Eğer 3-4 gün çalışıp bir teneke yağ alamıyorsak her şey boştur.”
“ALMANYA’DA YAŞIYORUM, ORADA DA FİYATLAR ARTTI AMA…”
İsmini vermek istemeyen vatandaş: “Benim adıma başarılı ama Türkiye adına başarısız. Çünkü ben Almanya’da yaşıyorum. (İktidar yetkilileri tarafından Avrupa’da da enflasyonun birkaç kat arttığı, marketlerdeki alışveriş torbalarının birkaç kat daha pahalıya dolduğu söyleniyor. Öyle mi durum?) Onu diyen kişi kim acaba? Gelsin bir de benimle konuşsun, ben Türkiye’ye geleli daha 3 gün oldu. Orada ben etin kilosunu 5 liraya (oradaki kazancı cinsinden) alıyorum. En kral etin kilosu 9 lira. Orada da fiyatlar arttı ama biz 1 litrelik zeytinyağını 1 liraya alıyorduk, şimdi 1.49 lira oldu.”
“BÖYLE ADALET OLUR MU?”
İsmini vermek istemeyen vatandaş: “Başarılı değil. Maaşlarımıza zam verdi ama fiyatlar 2 katına çıktı. Böyle adalet olur mu?”