Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Eğitim ve öğretim hizmetlerini yürütmekle görevli öğretmenlerin atamaları ve mesleki gelişimleri ile kariyer basamaklarında ilerlemelerini düzenleyen Öğretmenlik Meslek Kanunu, 3600 ek göstergeyi de barındırıyor. Öğretmenlik Meslek Kanunu ile öğretmenlik mesleği, adaylık döneminden sonra; ‘öğretmen’, ‘uzman öğretmen’ ve ‘başöğretmen’ olarak üç kariyer basamağına ayrılıyor.
Öğretmenlik Meslek Kanunu, öğretmenlerin mesleklerinde kariyer ve liyakat esaslarına uygun olarak ilerlemeleri, mesleki gelişim sağlamalarını ve bunlara bağlı olarak özlük haklarının iyileştirilmesi amaçlıyor. Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer ise sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Öğretmenlik Meslek Kanunu, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Başta değerli öğretmenlerimiz olmak üzere tüm eğitim camiamıza hayırlı olsun. Tarihi nitelikteki bu adıma öncülük eden Sayın Cumhurbaşkanımıza eğitim camiamız adına şükranlarımı sunuyorum” dedi.
ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU NEDİR?
Öğretmenlik Meslek Kanunu, öğretmenliği kariyer meslek olarak tanımlayan, mesleki gelişimleri ile hem kariyer basamağı sunan hem de özlük haklarının iyileştirilmesini sağlayan bir kanun teklifi.
ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU MADDELERİ NELER?
Öğretmenlik mesleği, adaylık döneminden sonra; ‘öğretmen’, ‘uzman öğretmen’ ve ‘başöğretmen’ olarak üç kariyer basamağına ayrılıyor. Ayrıca öğretmenlik kariyer meslek olarak tanımlanıyor. Böylece gelişim temelli bir sistem içerisinde adaylık, öğretmenlik, uzman öğretmenlik ve başöğretmenliğin hakları, görevleri ve sorumluluklarının netleştirilmesi hedefleniyor.
Öğretmenlik
(1) Öğretmenlik, eğitim ve öğretim ile bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir. Öğretmenler bu görevlerini, Türk Millî Eğitiminin amaçları ve temel ilkeleri ile öğretmenlik mesleği etik ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlüdür.
(2) Öğretmenlerin çalışma şartları, eğitimde kalitenin yükseltilmesi için belirlenen amaçları gerçekleştirmek üzere düzenlenir.
(3) Öğretmenlik mesleğine hazırlık; genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon/öğretmenlik meslek bilgisi ile sağlanır.
(4) Öğretmenlik mesleği; aday öğretmenlik döneminden sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılır.
Öğretmenlerin nitelikleri ve seçimi
(1) Öğretmen adaylarında genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon/öğretmenlik meslek bilgisi bakımından aranacak nitelikler Millî Eğitim Bakanlığınca tespit olunur.
(2) Öğretmenler, öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarından ve bunlara denkliği kabul edilen yurt dışı yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar arasından seçilir.
Aday öğretmenlik
(1) Özel mevzuatında yer alan hükümler saklı kalmak üzere, aday öğretmenliğe atanabilmek için 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan şartlara ek olarak, yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından mezun olma, 7/4/2021 tarihli ve 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununa göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmış olma ve Millî Eğitim Bakanlığınca ve/veya Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılacak sınavlarda başarılı olma şartları aranır.
(2) Adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz. Bu süre içinde, zorunlu hâller dışında aday öğretmenlerin görev yeri değiştirilemez.
(3) Aday öğretmenler, eğitim ve uygulamadan oluşan Aday Öğretmen Yetiştirme Programına tabi tutulur. Aday öğretmenlerden adaylık süreci sonunda Adaylık Değerlendirme Komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda başarılı olanlar öğretmenliğe atanır.
(4) Aday öğretmenlerden;
a) Atanma niteliklerinden herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılanların,
b) Adaylık süresi içinde atanma şartlarından herhangi birini kaybedenlerin,
c) Adaylık sürecinde aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların,
ç) Aday öğretmenler için öngörülen Aday Öğretmen Yetiştirme Programına mazeretsiz olarak katılmayanlar ile bu program sonunda Adaylık Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmede başarısız olanların, görevine son verilir ve bunlar üç yıl süreyle öğretmenlik mesleğine alınmaz.
(5) Dördüncü fıkranın (ç) bendi kapsamında görevlerine son verilmesi gerekenlerden aday öğretmenliğe başlamadan önce 657 sayılı Kanuna göre memurlukta adaylığı kaldırılarak asıl memurluğa atanmış olanlar, kazanılmış hak aylık derecelerine uygun memur unvanlı kadroya atanır.
(6) Aday öğretmenlerin adaylık sürecinde yetiştirilmelerine esas Aday Öğretmen Yetiştirme Programı ve Adaylık Değerlendirme Komisyonunun oluşumu ile aday öğretmenlik sürecine ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Öğretmenlik kariyer basamakları
(1) Aday öğretmenlik dâhil öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunanlardan;
a) Mesleki gelişime yönelik 180 saatten az olmamak üzere düzenlenen Uzman Öğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olan,
b) Mesleki gelişim alanlarında uzman öğretmenlik için öngörülen asgari çalışmaları tamamlamış olan,
c) Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan,
öğretmenler uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı sınava başvuruda bulunabilir. Uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı sınavda 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılır. Yazılı sınavda başarılı olanlara uzman öğretmen sertifikası düzenlenir.
(2) Uzman öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunan ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan uzman öğretmenlerden mesleki gelişime yönelik 240 saatten az olmamak üzere düzenlenen Başöğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olan ve mesleki gelişim alanlarında başöğretmenlik için öngörülen çalışmaları tamamlayanlar başöğretmen unvanı için yapılan yazılı sınava başvuruda bulunabilir. Yazılı sınavda 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılır. Yazılı sınavda başarılı olanlara başöğretmen sertifikası düzenlenir.
(3) Yüksek lisans eğitimini tamamlayanlar uzman öğretmen unvanı için öngörülen, doktora eğitimini tamamlayanlar ise başöğretmen unvanı için öngörülen yazılı sınavdan muaf tutulur.
(4) Eğitim kurumu yöneticiliği ve sözleşmeli öğretmenlikte geçen süreler öğretmenlik süresinin hesabında dikkate alınır.
(5) Öğretmen unvanından, bu göreve atanmanın atamaya yetkili amir tarafından onaylandığı tarihten, uzman öğretmen veya başöğretmen unvanından ise uzman öğretmen/başöğretmen sertifikasının düzenlendiği tarihten itibaren yararlanılır. Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanını kazandıktan sonra alan değiştiren ya da ilgili düzenlemelerle alanı kaldırılan veya alanının adı değiştirilen öğretmenler kazandıkları unvanları kullanmaya devam eder.
(6) Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı alanlara her unvan için ayrı ayrı olmak üzere bir derece verilir.
(7) Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanlar, cezaları özlük dosyasından silindikten sonra uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı için başvuruda bulunabilir.
(8) Öğretmenlik mesleği kariyer basamaklarında ilerlemeye ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Hüküm bulunmayan hâller
(1) Bu Kanunda hüküm bulunmayan hâllerde; 5/1/1961 tarihli ve 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu, 657 sayılı Kanun, 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ile diğer kanunların bu Kanun ile çelişmeyen hükümleri uygulanır.
(1) 657 sayılı Kanunun 152 nci maddesinin “II – Tazminatlar” kısmının “B – Eğitim, Öğretim Tazminatı” bölümünde yer alan “% 40’ına” ibaresi “% 120’sine” şeklinde, “% 20’sine” ibaresi “% 60’ına” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 657 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı Cetvelin “IV – Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı” bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının birinci cümlesine “sözleşmeli öğretmenler” ibaresinden sonra gelmek üzere “, can güvenliği ve sağlık mazeretleri hariç olmak üzere” ibaresi eklenmiştir.
14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununun 43 üncü ve 45 inci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanına sahip olanlar
(1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte uzman öğretmen veya başöğretmen unvanına sahip olanlar, bu Kanunun sağladığı haklardan yararlanır.
Yürürlük
(1) Bu Kanunun 8 inci maddesi 15/1/2023 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
(1) Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
ADAYLIK KALDIRMA SINAVI KALDIRILIYOR
Öğretmenlikte ‘Adaylık Kaldırma Sınavı’nın kaldırılması öngörülüyor. Bunun yerine öğretmenlerin mesleki gelişimleri temelinde bir program uygulanarak, adaylara destek olunması amaçlanıyor.
Öğretmenlikte 10 yılını doldurmuş öğretmenlere uzman öğretmenlik imkanı getiriliyor. Bu unvan için eğitimlerini tamamlayan ve sonunda yapılacak sınavdan başarıyla geçen öğretmenlere uzman öğretmen unvanı verilecek.
Bu değişiklikle öğretmenler hem bir derece alacak hem de maaşlarında artış olacak. Uzman öğretmen unvanı alanlar arasında yüksek lisans yapmış olanlar ise sınavdan muaf tutulacak.
BAŞÖĞRETMENE İLAVE MAAŞ
10 yıllık uzman öğretmenler de başöğretmenlik ile ilgili eğitimlerini tamamlayıp, sınavdan başarılı oldukları takdirde başöğretmen olmalarının önü açılarak ve yine ilave bir derece almaları sağlanacak. Aynı zamanda kademeleri yükseldiği için de maaşlara da ilave yapılacak. Doktora yapmış öğretmenler, başöğretmen sınavından muaf olacak.
Ayrıca lisansüstü eğitim için önemli teşviklerin sağlanması amaçlanıyor. Uzman ve başöğretmen sınav puanı 70 ve üzeri olarak düzenleniyor. Birinci derecedeki öğretmenlerin ek göstergeleri, 3 binden 3 bin 600’e çıkarılıyor.
Ek göstergeyi düzenleyen maddenin yürürlük tarihi ise 15 Ocak 2023 olurken, sözleşmeli öğretmenlikte 3+1 mecburi hizmet hariç özlük haklarında iyileştirmeler yapılıyor.
YENİ ÇALIŞMANIN AVANTAJLARI
Öğretmenlerin avantajlarını anlatan Prof. Dr. Volkan Öngel, branş fark etmeksizin uzman öğretmenler için tezli ve tezsiz yüksek lisans yapmış olanlar sınavdan muaf olacak. 10 yıllık başöğretmenlik sürecinde doktora yapan öğretmenler için de sınav şartı olmayacak. Hem uzman hem de başöğretmenler için çalıştıkları dönem içerisinde ücret artışı ve emekliliklerinde daha fazla gelir avantajı var. Sosyal haklar açısından da avantajları olacak. Birinci derece kademeli memur olarak sosyal haklardan ekstra faydalanabilecekler diye konuştu.
ÇOCUKLARIN GELECEĞİNİ DE OLUMLU ETKİLEYECEK
Yeni sistemin çok faydalı olduğunu aktaran Prof. Dr. Volkan Öngel, 1 milyon öğretmeni ilgilendiriyor. Uzman ve başöğretmenlerin yüksek lisans ve doktora eğitiminden de geçmiş olmaları kendi eğitim kalitelerini de olumlu etkileyecektir. Öğretmenler sınav ve eğitimler açısından bilgilerini güncel tutacaktır ve bu da çocuklarımızın geleceğine olumlu yansıyacaktır ifadelerini kullandı.
TEZLİ YÜKSEK LİSANS YAPANLAR DOKTORAYA DEVAM EDEBİLİYOR
Üniversite olarak öğretmenlere yönelik program hazırladıklarını söyleyen Prof. Dr. Öngel, Tezli yüksek lisans, 1 yıllık eğitim sonrasında tez yazarak tamamlanıyor. Tezli yüksek lisansı tamamlayanlar doktora yapabiliyor. Tezsiz yüksek lisans eğitiminde ise 1 yıl sonunda bir proje çalışmasıyla öğrenci mezun olur. Tezsiz yüksek lisans için ALES şartı aranmıyor bu bir avantaj ama sonrasında doktoraya devam edemiyorsunuz. Tezlide ise ALES şartı var, puana göre eğitime başlıyorsunuz. Üniversite olarak öğretmenlerin tezli ve tezsiz yüksek lisans eğitimleri için 2021in sonu itibariyle çalışmalarımıza başladık. Hem yeni programlar hem de avantajlı projelerle öğretmenlerin yanında olacağız dedi.
YASA TEKLİFİNİN DETAYLARI
Teklife göre öğretmenlik mesleği, aday öğretmenlik döneminden sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılacak. 10 yıllık uzman öğretmenler de başöğretmenlik ile ilgili eğitimlerini tamamlayıp, sınavdan başarılı oldukları takdirde başöğretmen olmalarının önü açılarak ve yine ilave bir derece almaları sağlanacak. Aynı zamanda kademeleri yükseldiği için de maaşlarına 2 bin lira ilave edilecek. Doktora yapmış öğretmenler başöğretmen sınavından muaf olacak. Lisansüstü eğitim için önemli teşviklerin sağlanması amaçlanıyor.
Uzman ve başöğretmen sınav puanı 70 ve üzeri olarak düzenleniyor. Birinci derecedeki öğretmenlerin ek göstergeleri, 3 binden 3 bin 600’e çıkarılıyor. Ek göstergeyi düzenleyen maddenin yürürlük tarihi ise 15 Ocak 2023 olurken, sözleşmeli öğretmenlikte 3+1 mecburi hizmet hariç özlük haklarında iyileştirmeler yapılıyor.
