ABD Başkanı Donald Trump'ın kömür sektörünü canlandırma hamleleri, küresel enerji piyasalarında yankı uyandırırken, kömürün ABD enerji denklemindeki payı hızla azalıyor. Peki, Trump'ın kararnamesi kömürün düşüşünü durdurabilecek mi?
Kömürün Düşüşü Devam Ediyor
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) ve Ember'in verilerine göre, kömürün ABD enerji sepetindeki yeri azalmaya devam ediyor. Trump'ın kömür üretimini teşvik etmeyi amaçlayan düzenlemeleri yürürlüğe girse de, sektör üretim ve tüketim bazında düşüş eğilimini sürdürüyor. EIA, ABD'nin kömür üretiminin 2024'te bir önceki yıla göre %3,3 düşüşle yaklaşık 464 milyon ton olarak gerçekleştiğini öngörüyor. Bu rakamın bu yıl yaklaşık 438 milyon tona gerilemesi bekleniyor, bu da 1970'lerden bu yana kaydedilen en düşük yıllık üretim seviyelerinden biri olacak.
Bu gerilemenin temel nedenleri şunlar:
- Elektrik üretiminde doğal gaz ve yenilenebilir enerji kaynaklarının artan payı
- Eski kömür santrallerinin devre dışı bırakılması
- Doğal gazın yılın büyük bölümünde kömürden daha ucuz olması
Geçen yıl ABD elektrik üretiminin sadece %15'ini kömür oluşturdu. Bu oran 2000'de %52 iken, 2025 itibarıyla %15'in altına inmesi bekleniyor.
İhracatta da Gerileme Beklentisi
ABD'nin kömür ihracatı geçen yıl 92,5 milyon ton düzeyinde gerçekleşti. Bu yıl ise bu rakamın 88 milyon tona düşeceği tahmin ediliyor. Düşüşün nedenleri arasında uluslararası talebin azalması, doların değerli seyri ve Çin'in ithalata uyguladığı vergi politikaları yer alıyor. Trump yönetiminin enerji ihracatını artırmaya yönelik açıklamalarına rağmen, kömürün dünya piyasalarındaki rekabet gücü giderek zayıflıyor.
Trump'ın Kömür Kararnameleri Ne Anlama Geliyor?
Trump, Beyaz Saray'da 8 Nisan'da gerçekleştirilen törende, enerji sektörüne dair ve ülkede temiz kömür endüstrisini yeniden canlandırmaya ilişkin kararnameleri imzaladı. Eski Başkan Joe Biden ve Demokratların dört yıl boyunca Amerikan kömür endüstrisini ortadan kaldırmaya çalıştığını öne süren Trump, "Demokratların yeşil aldatmacasının" istihdamı öldürdüğünü ve fiyatların yükselmesine neden olduğunu savundu. Bu kararname kapsamında, temiz kömür üretimini hedef alan gereksiz düzenlemelerin kaldırılacağını, kömür madenciliği için kiralama işlemlerinin hızlandırılacağını ve izinlerin kolaylaştırılacağını belirtti.
Uzmanlara göre, Trump'ın kömür sektörünü canlandırmaya yönelik adımları, sektörde kısa vadeli bir hareketlilik yaratabilir. Ancak, mevcut veriler ve projeksiyonlar, kömürün ABD enerji sektöründeki rolünün azalmaya devam ettiğini gösteriyor. Doğal gaz ve yenilenebilir enerji kaynaklarının artan rekabeti, çevresel düzenlemeler ve piyasa dinamikleri, kömürün geleceğini şekillendiren temel unsurlar olarak öne çıkıyor.
