İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) yaptığı ‘İstanbul’da Enerji Yoksulluğuna Doğru’ araştırmasına göre, son 4 yılda elektrik faturalarında yüzde 400 oranında artış yaşandı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) ‘İstanbul’da Enerji Yoksulluğuna Doğru’ adlı bir araştırma yayımladı.
Buna göre, son 4 yılda elektrik faturalarında yüzde 400 oranında artış yaşandığı belirtildi.
Sadece İBB iştiraklerinden İSKİ’nin, 2021 elektrik maliyetinin var olan birim fiyatlar üzerinden hesaplandığında, 2022’de yüzde 117 artacağı öngörüldüğü belirtildi.
ELEKTRİK ARTIK EN PAHALI TEMEL İHTİYAÇLARDAN BİRİ
İstanbullunun gündemine ışık tutan raporda, son dönemde yaşanan zamlarla birlikte elektrik faturalarındaki artışın, İstanbulluların en önemli gündemleri arasında olduğu belirtildi.
Bu durumun, Türkiye’nin enerji politikalarındaki özelleştirme ve dışa bağımlılık ile yaşanan ekonomik krizle birlikte artık, “enerji yoksulluğuna” giden bir sürece kapı açtığı da raporda yer aldı.
Raporda, elektriğe gelen yüzde 50 ila 125 oranında zamdan sonra elektriğin en pahalı temel ihtiyaçlardan biri olduğu kaydedildi.
İstanbul Planlama Ajansı’nın raporuna göre, enerjide özelleştirme politikaları ve dışa bağımlılık sebebiyle enerji yoksulluğuna dönüşen süreç sadece sanayici ve büyük üreticileri değil, hane halkının gündelik yaşamını da doğrudan etkiliyor.
4 KİŞİLİK HANENİN FATURASI 408 TL’YE YÜKSELDİ
4 kişilik bir hanenin 2018 yılında aylık ortalama elektrik faturası bedeli 105 TL iken bugün bu değer 408 TL.
Bu durum, son 4 yılda elektrik faturalarında yüzde 400 oranında bir değişim yaşandığını gösteriyor.
Bu artışla birlikte İstanbul’da elektrik faturasını ödeyemeyecek durumda olan hane sayısının giderek artıyor. Özellikle ısınma için elektrik kullanan haneler için durum daha da büyük bir sorun.
İSKİ’NİN MALİYETİ YÜZDE 117 ARTACAK
Raporda, yapılan zamların çarpan etkisinin özellikle kamu yararı ilkesi ile üretim yapmakta olan ve kâr marjlarını düşük tutan kamu iştiraklerinin hizmetlerini yerine getirmesini de zorlaştırdığı belirtildi.
Şu örnek verildi: “İBB iştiraklerinden olan İSKİ’nin 2021 yılı elektrik maliyetinin var olan birim fiyatlar üzerinden hesaplandığında 2022 yılında yüzde 117 artacağı öngörülüyor. Benzer bir şekilde, uygun fiyatlı sağlıklı ekmek üretimi yapmak için çalışmakta olan Halk Ekmek’in Aralık 2021 fatura tutarının Ocak 2022’de yüzde 80 arttığı biliniyor.
Raylı sistem işletmeciliği alanında faaliyet gösteren Metro İstanbul’un fatura tutarlarına bakıldığında ise 2021 yılında toplam 385 Milyon TL olan rakamın 2022 yılının sonu itibariyle 744 Milyon TL’ye ulaşacağı ve yüzde 93’lük bir artış olacağı tahmin ediliyor.”
ÇÖZÜM, KAMULAŞTIRMA
Raporda yaşanan bu elektrik sorununa çözüm önerileri ise şu şekilde açıklandı:
“Kamu tarafından sunulan hizmetlerden olan su ve doğalgaz için fatura ödemelerinde borç erteleme ya da yeniden yapılandırmaya gidilerek bu kriz zamanında çözüm sunulabiliyor. Ancak tamamı özelleştirilen elektrik dağıtımında ödeme esnekliği çok daha kısıtlı.
Gelecekte İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ve tüm yerel yönetimlerin kamusal hizmet sorumluluğuyla elektrik dağıtımında yeniden rol almasını sağlayacak bir düzenleme ile kapsayıcı ve sürdürülebilir bir enerji vizyonunu çalışma programlarına alması gerekiyor.”
