Başlangıcı yıllar öncesine dayanan Rusya Ukrayna krizi büyüyerek savaşma noktasına geldi. Ukrayna’nın batı ülkeleriyle yakınlaşması, Rusya tarafından hoş karşılanmadı ancak iki ülke arasındaki krizin dönüm noktası Mart 2014’te Kırım’ın ilhakı oldu.
2014 yılında Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesiyle başlayan Rusya Ukrayna krizi, savaşın eşiğine geldi. Rusya, Belarus ile birlikte Ukrayna sınırına asker yığarak hem karadan hem de denizden askeri tatbikatlar yaparken AB ve NATO üye ülkeleri de diplomasi trafiği başlattı.
RUSYA UKRAYNA SAVAŞI SEBEBİ NEDİR, NASIL BAŞLADI?
Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilimlerin tarihçesi aslında Orta Çağa’a kadar gidiyor. Kriz dolu ancak ortak geçmiş nedeniyle Putin iki ülkeyi sık sık “tek halk” olarak nitelendiriyor.
1991 yılında Sovyet Birliği ardından Rusya, Ukrayna ve Belarus Bağımsız Devletler Topluluğu’nu kurdu. Rusya’nın bu birlik ile amacı hem nufüzunu devam ettirmek hem de ucuz doğal gaz arzı yoluyla ülkeleri yeniden kendisine bağlayabilmekti. Fakat Belarus, Moskova ile yakın bir ittifak kurarken, Ukrayna yönünü giderek Batı’ya doğru çevirdi.
İki ülke arasında “soğuk” ilişki 2014 yılında kritik eşiğe geldi. Ukrayna’da yaşanan otorite boşluğundan yararlanan Rusya Mart 2014’te Kırım’ı ilhak etti. Ukrayna’nın doğusundaki, Rusya sınırındaki Donetsk’te de Rusya’dan destek alan Rus yanlısı ayrılıkçılarla Ukrayna ordusu arasında da çatışmalar yaşandı. Konumu Avrupa ile Rusya arasında olan Ukrayna’da yaşayan vatandaşlar da Rus ve Batı yanlıları olarak kutuplara bölündü.
İŞGAL PLANI AYRINTILARI PAYLAŞILDI
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edeceği iddiasıyla artan gerilim karşılıklı açıklamalarla son dönemde hızla tırmanırken, Batı basınında işgal planının ayrıntıları da paylaşıldı.
Kremlin’deki komutanlar tarafından sunulan planlara göre Rusya, 130 bin askerle Ukrayna hükümetini devirmek için çok boyutlu bir plan hazırladı.
İngiliz Daily Mail gazetesinin aktardığı plana göre Rusya önce Belarus ve Kırım’dan Ukrayna’ya girecek, daha sonra ülkenin doğu sınırında konuşlandırılan Rus askerleri hızla Kiev’e ulaşarak Ukrayna hükümetini indirecek.
Doğudan ülkeye girecek Rus askerleri, Ukrayna’nın doğudaki birliklerinin başkenti savunmak üzere Kiev’e ulaşmasını da engelleyecek.
Bu plan hız gerektirdiği için Rusya’nın daha hafif araçları ve silah sistemlerini tercih ettiği de söyleniyor.
‘PUTİN, KİEV’DE RUSYA YANLISI HÜKÜMET İSTİYOR’
Batılı ülkeler, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’da Batı yanlısı hükümeti devirip yerine Rusya yanlısı bir hükümet getirmeyi planladığını düşünüyor.
Rusya, halihazırda sınırlara yığdığı 130 bin askerle Ukrayna’yı farklı cephelerden kuşattı. 20 bin Rus askerinin de birliklere katılmak üzere hazır beklediği iddia ediliyor.
Bir kaynak, “Asker ve ekipman konuşlandırma düzeyi benzersiz ve çok endişe verici. Bunun amacı işgal. 15 Rus birliğinin daha Ukrayna sınırına doğru yola çıktığı tahmin ediliyor” dedi. Kaynak, hava ve deniz desteğinin de hazır olduğunu, Rusya’daki birçok askeri birimde tatillerin iptal edildiğini, Rus gemilerinin Karadeniz ve Akdeniz’de hazır beklediğini belirtti.
‘RUS ASKERLER HIZLA KİEV’E ULAŞMAYI PLANLIYOR’
Rusya’daki muharebe birliklerinin yüzde 60’ının Ukrayna işgali için hazır durumda olduğu kaydedilirken, kaynaklar Rusya’nın Kiev’e hızla ulaşmak zorunda olduğunu ve planını buna göre yaptığını ifade ediyor.
Kaynaklara göre ayrıntılı işgal planı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e sunulacak ve Putin işgalle ilgili nihai kararını verecek.
Kiev, Rus askerlerinin konuşlandırıldığı Belarus’un güney sınırına 240 kilometre uzaklıkta ve Rus birlikleri kente 6 saatte ulaşabilir.
‘AMAÇ KANSIZ DARBE’
Kaynaklardan biri, Rusya’nın birliklerinin Kiev sokaklarında sıcak çatışmaya girmesini istemediğini, kansız bir darbe amaçladığını da ifade etti.
Kaynağa göre Rusya, Ukraynalıların ülkeyi savunmak için savaşma arzusunu fazla hafife alıyor ve işgal planı çok kanlı olabilir. Kaynak, çok sayıda insanın ölebileceğini ve işgalin Rusya için ekonomik ve siyasi açıdan çok maliyetli olabileceğini de kaydetti.
2014’te Kırım’ı ilhak eden Rusya, Ukrayna sınırına binlerce asker yığmasına rağmen bu ülkeyi işgal planı yapmadığını savunuyor.
DONBAS’A ASKERİ HAREKAT BAŞLADI
2014’te Kırım’ı ilhak ettikten sonra uluslararası kamuoyunda tepki çeken Rusya, sabaha karşı yerel saatle 05:50’de Donbas’a askeri harekat için düğmeye bastı. Sabaha karşı ulusa sesleniş konuşması yapan Putin, Ukrayna’ya operasyon düzenlendiğini duyurdu.
Konuşmasında bunun bir işgal olmadığını fakat “özel askeri operasyon” olduğunu dile getiren Putin, Ukrayna’dan kaynaklı olduğunu ifade ettiği tehditler karşısında Rusya’nın kendisini savunacağını ifade etti.
KİEV’E FÜZE SALDIRISI BAŞLADI
Ukrayna İçişleri Bakanlığı’nın açıklamalarını paylaşan Ukrainska Pravda isimli medya kuruluşu, Kiev ve Harkov’daki Ukrayna askeri üslerine füze ile saldırı gerçekleştirildiğini duyurdu.
Reuters’a konuşan bölge sakinleri ise Kiev’de Rusya’nın açıklamalarının ardından çok sayıda patlama meydana geldiğini aktardı.
Putin’in açıklamalarının ardından Ukrayna’nın başkentinde sabaha karşı otomatik tüfek sesleri duyulurken, Rus haber ajansı Interfax seslerin havalimanı yakınlarından geldiği aktardı. Öte yandan Donetsk kentinde de patlamalar duyulurken, sivil uçuşların bölgeden uzaklaştırılması çağrısı yapıldı.
Twitter’da yayınlanan ve henüz doğrulanmayan iddialarda ise Rus güçlerinin denizden Karadeniz kıyısındaki Odessa’ya çıkarma yaptığı ve hem denizden hem de havadan müdahale edildiği öne sürüldü. Yerel saatle 06.00’da meydana geldiği öne sürülen bu iddialara ise Ukrayna yönetiminden yalanlama geldi.
Ukrayna Savunma Bakanlığı, Rus askerlerinin Odessa’ya çıkarma yaptığı iddialarının gerçeği yansıtmadığını ve yalan bilgi olduğunu duyurdu.
RUSYA DOĞRULADI: ASKERİ ÜSLERE SALDIRIYORUZ
Rus haber ajansı RIA, bir son dakika haberi geçerek, Rusya Savunma Bakanlığı’nın açıklamalarını kamuoyuna duyurdu…
Açıklamada, Rus ordusunun askeri merkezleri, altyapıları, hava üsleri ve hava savunma sistemlerine yüksek hassasiyetli silahlarla saldırı düzenlendiği belirtildi.
Yapılan açıklamada Ukrayna’daki şehirlere saldırılmadığı öne sürüldü.
RUSYA YANLISI GRUPLAR SALDIRIYA GEÇTİ
Rusya merkezli haber ajansı IFAX, Rusya yanlısı ayrılıkçı grupların da saldırıya geçtiğini duyurdu. IFAX’ın haberinde, Moskova yanlısı ayrılıkçıların Luhansk yakınlarında Ukrayna kontrolündeki kasabalara saldırdığı belirtildi.
Luhansk bölgesindeki Shchastia kasabasına saldırı düzenlendiği belirtildi.
“DÖKÜLEN KANIN SORUMLUSU UKRAYNA’DIR”
Putin’in saldırısından saatler önce Rusya’nın birkaç gün önce resmen tanıdığı bölgedeki Rus ayrılıkçı gruplar, Moskova’dan yardım istemiş ve Ukrayna saldırısı altında olduklarını duyurmuştu. ABD yönetimi, bunun Rusya’nın bir propaganda aracı olarak kullandığını öne sürerken Putin, “Bütün bu dökülen kanın tek sorumlusu iktidardaki Ukrayna rejimidir” dedi.
Geçen hafta Belarus ile tamamlanan askeri tatbikat süresince sınırda on binlerce asker ve çok sayıda tank yığan Rusya’nın şu an ne kadar büyük ölçekli bir operasyon düzenleyeceği henüz bilinmiyor.
UKRAYNA’DAN DOĞRULAMA GELDİ
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba, Rusya’nın saldırısını doğrularken bunu “tam ölçekli bir işgal” olarak yorumladı.
Kuleba, “Huzur içindeki Ukrayna şehirleri şu an saldırı altında. Ukrayna kendini savunacak ve kazanacaktır. Dünya, Putin’i durdurabilir ve durdurmalı. Şu an harekete geçme zamanı” dedi.
DÜNYA AYAĞA KALKTI: İNSANLIK NAMINA…
Putin’in Ukrayna’ya askeri operasyon düzenleme kararı uluslararası kamuoyunu ayağa kaldırdı…
Başta NATO olmak üzere birçok ülke liderinden ve üst düzey yetkiliden çok sert açıklama geldi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, saldırıyı kınarken, bu adımın çok sayıda sivilin yaşamını riske attığını söyledi.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de Putin’e seslendi… 2017’den beri görevi yürüten Guterres, “Bu görevdeki en üzücü anı yaşıyorum” derken “İnsanlık namına askerlerinizi Ukrayna’dan çekin” ifadesini kullandı.
PUTİN: UKRAYNA TOPRAKLARINI İŞGAL ETME NİYETİMİZ YOK
Ukrayna’nın ayrılıkçı Donbas bölgesine yönelik askeri operasyon emri veren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugün erken saatlerde televizyondan yayımlanan açıklamasında Ukrayna’dan kaynaklı olduğunu ifade ettiği tehditler karşısında Rusya’nın kendisini savunacağını söyledi.
Ukrayna topraklarını işgal etme niyetleri olmadığını belirten Putin, “Operasyonun amacı sivillerin hayatını korumak” dedi.
Rusya’nın dışarıdan gelecek olası bir müdahaleye anında yanıt vereceğini söyleyen Rusya lideri, Ukrayna askerlerine silah bırakma çağrısı yaparak “Atalarınız Nazilerle savaştı. Kiev’deki Nazi cuntasına itaat etmeyin. Silahlarınızı bırakıp eve dönün” ifadelerini kullandı.
ABD ve NATO’nun Rusya’nın güvenlik taleplerini görmezden geldiğini kaydeden Putin, “Donbas halkı yardım için Rusya’ya döndü. Operasyon 8 yıldır Kiev yönetiminin baskıları altında acı çeken insanları korumayı amaçlıyor” dedi.
