Corona salgını, ABD’nin en büyük ekonomisi California’yı da derinden sarstı. 15 Haziran 2021’de ekonomisini yeniden açan California’da işletmeler hala ayakta kalma mücadelesi veriyor. Omicron varyantının yeni bir korkuya neden olduğu eyalette, pandemi nedeniyle kapanan işletmeler kadar yeni yatırımlar da dikkat çekiyor.
ABD’de pandemi sürecinde küçük işletmelerin üçte biri kapandı, büyük bir kısmı da geçici olarak faaliyetlerini durdurdu. Ülkenin en büyük ekonomisine sahip eyaleti olan California’da da durum farklı değil.
VOA Türkçe’de yer alan habere göre, California’da küçük işletme sahipleri son iki yıldır ayakta kalma mücadelesi veriyor.
New York Times tarafından analiz edilen Yelp verilerine göre, California’da yaklaşık 40 bin küçük işletme Eylül 2020 itibarıyla kapandı.
Yapılan araştırmalara göre, işletme sahiplerinin çoğu, eyaletin sık sık eleştirilen valisi Gavin Newsom’u suçlamıyor. Newsom geçen yıl görevinden alınması yönünde eyalet genelinde yapılan referandumdan zaferle çıkmıştı.
Newsom, federal yardım kredisi alan işletme sahipleri için vergi indirimleri de dahil olmak üzere küçük işletme sahiplerine yardımcı olmak için bazı adımlar atmıştı.
California’nın Küçük İşletme Avukatları Bürosu’na göre, Vali Newsom, pandemi süresinde devasa bir eyalet bütçesi fazlası ve yüksek miktarda federal yardım kullanarak 180 bin 939 küçük işletmeye ve kar amacı gütmeyen kuruluşa 2 milyar dolarlık hibe dahil şimdiye kadarki en büyük ekonomik teşviki verdi.
REKOR DÜZEYDE İŞLETME KAPANDI
Temmuz ayı sonunda ek üç tur finansman açıklandı ve yardımlar toplam 4 milyar dolara ulaştı. Eyalet küçük işletmelere ayrıca ücretsiz maske ve el dezenfektanı sağlarken bu işletmelerin online satış yapmasına yardımcı olmaya çalıştı. Ancak her işletme hibe almadı ya da paylarına düşen yardım, bu işletmeleri ayakta tutmak için yeterli değildi. Bu da eyalette rekor düzeyde işletmenin kapanmasına neden oldu.
California’da evde kalma emrinden en çok etkilenen bölge eyaletin en kalabalık bölgesi Los Angeles oldu. Los Angeles Ekonomik Kalkınma Şirketi’ne göre, bölgedeki işletmelerin %88’inin 20’den az çalışanı bulunuyordu. Bölgede en çok kapanan işletmeler ise, restoranlar, barlar ve kuaförler oldu.
“COVID ÖNCESİ RAKAMLARA DÖNMEK ÇOK ZOR”
Ekonominin rekor düzeyde zayıfladığı pandemi sürecinde risk alarak yeni işletme kuranlar da oldu. Onlardan biri de Türk işletmeci Murat Kabil. Pandemi öncesi çalıştığı işletmeyi satın alan Murat Kabil, eskiye dönüşün henüz pek yakın olmadığı görüşünde.
İşletmeci Murat Kabil, “İlk etapta 2021’in ilk yarısı, Haziran’a kadar biliyorsunuz ki kapalıydı içerideki bütün aktiviteler. Dışarıda alanı olan spor salonları sadece devam edebiliyordu. Bizim de alanımız olduğu için yarım kapasite dışarıda devam edebildik. Haziran’dan itibaren içeriye girmeye başladık ve yine de sosyal mesafeyi koruyarak düşük sayılarla normal kapasitenin çeyreğiyle çalışmaya başladık. Zaman zaman gelen varyasyonlar ve CDC ve Los Angeles bölge idaresinin birbiriyle örtüşmeyen önerileri doğrultusunda, biz de sağlığımızı korumanın, Covid’e karşı durma anlamında, çok önemli olduğu için, biz de sadece aşılı üyelerimizle çalışıyoruz. Üyelerimizin geldiklerinde aşı kartlarını soruyoruz. Ve onları sosyal mesafe kuralları çerçevesinde yarım kapasite çalıştırıyoruz. Maalesef Covid öncesi rakamlara dönmek çok çok zor. Covid öncesi rakamların yarısına bile ulaştığımızda kendimizi iyi hissediyoruz doğrusu” diyor.
Artan Omicron varyantı ile beraber, California’da restoranların yeniden paket servise dönebileceği söylentileri, eyalette diğer işletmeler için de paniğe neden oldu. Türk işletmeci Murat Kabil de, müşterilerin virüse yakalanmaktan çok, ekonominin kapanmasından endişe ettiklerini belirtiyor.
Murat Kabil, “Genel nüfusun düşüncesi bence ekonomi, çünkü ekonomik bir kriz dönemindeyiz biliyorsunuz. 2 yıldır bir Covid krizi var ve bunun ekonomik etkileri yeni yeni hissedilmeye başlandı. Dolayısıyla, insanlar bence Covid’ten daha çok, biraz sıkıldılar ve artık bunu aşıp ekonomilerine hayatlarına önlerine bakmak istiyorlar” diyor.
ABD’nin en büyük ekonomisine sahip eyaleti California, istatistiklere göre eyaletlerin geri kalanından daha yavaş toparlanıyor. 9 metropolün dahil olduğu ülkedeki 16 eyalet arasında, California hala en yüksek işsizlik oranına sahip eyalet.
