Doların yükselmesiyle birlikte artan tarımsal girdiler doların düşmesiyle gerilemezken, üstüne elektriğe yapılan astronomik zamlar üreticinin belini büktü. Girdi maliyetlerinin sürekli artmasından yakınan üreticiler, maliyetlerin düşürülmesi ve tarımsal üretime destek istedi.
Dolarla birlikte yükselişe geçen tarımsal girdiler dolarla birlikte düşmedi.
Tarımsal üretimin en önemli girdilerinden olan gübre, mazot, ilacın pahalı olduğundan yakınan çiftçiler yeni yılla birlikte elektiriğe yapılan astoronomik zamlara tepki gösterdi.
‘AHIRDAKİ HAYVANDAN TRAKTÖRE KADAR İCRALIK’
Elektriğe yapılan zamların tarımsal girdileri de bağladığını belirten Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, “Siyasi iktidar tarıma yönelik bir politika belirlenemedi. Bu da her zaman ithalata başvurmamıza yol açıyor. Yabancıların eline avucuna bakıyoruz. Yabancı üreticileri zenginleştiriyoruz” dedi.
“Döviz kurundaki sürekli oynamalar yüzünden çiftçide önünü göremiyor. Çiftçi ekemiyor bile” diyen Demirtaş, “Tarım alanları daralıyor. Üretici bu işin içinden çıkamıyor. İcralar bitmiyor. Artık üretim araçlarına bile el koyulabiliyor. Çiftçinin ahırındaki hayvanından tutunda, traktörüne kadar icralık” diye konuştu.
220 MİLYAR LİRALIK BORÇ
Çiftçinin 220 milyar liralık borcu olduğu bilgisini veren Demirtaş, “Üretim maliyetleri çok yüksek. Gübre bir ara 17 bin liraya çıkmıştı. Bulunamadı. Üretici 3 ton buğday satarsa ancak 1 ton gübre alabiliyor. Bu sürdürülebilir değil. Kırdaki gençler kazanamadığı için toprağı terk ediyor. Üretim de yaşlıların eline kalıyor. Ekilmeyen alan neredeyse 3.5 milyon hektarın üzerine çıkıyor. Niçin ekemiyor, maliyet yüksek, para kazanamıyor” değerlendirmesinde bulundu.
‘ÜRETİMİN YÜZDE 90’I ELEKTRİĞE BAĞLI’
Mevcut olan tarımsal sulamaların çiftçinin izni olmadan sanayiye döndürüldüğünü dile getiren Kumluca Ziraat Odası Başkanı Hidayet Kökce, “Tarımda devamlılık esastır. Bir ilacı, sulamayı yarım bırakamazsın. Mecburen ihtiyacın kadar kullanmak zorundasın” dedi.
Kökce, “Örneğin dona karşı ısıtma yapıyorsun. Elektrik faturası az gelsin diye bunu yapmama şansın yok. Tarımın yüzde 90’ı elektriğe bağlı. İlaçlama, gübreleme, ısıtma ve sulama tamamen elektriğe bağlı. Mazot fiyatları dolarla birlikte yükselirken, dolarya birlikte inmedi. Gübrede aynı şekilde” ifadelerini kullandı.
‘2022 YILI ÇİFTÇİYİ ZORLAYACAK’
Gübre fiyatlarının 2021’in Mart ayında 150 ila 155 lira olduğunu aktaran Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri ise şu değerlendirmeyi yaptı:
“Şu an 600 lira. Üretici şu an buğraya gübre atacak, atamıyor. Alımda zorlanıyor. Gerçekten büyük para. Yaklaşık 400 ila 500 oranında artış yapıldı. Mazota da aynı şekilde, 14 lirayı geçti. Bunlara müdahale edilmeli.
Üretici 2022’de bu girdi maliyetleri yüzenden sorun yaşayacak gibi görülüyor. Elektirik şu an bizde az kullanılıyor. Fakat bu yaz aylarında dağişecek. Elektrik zamları gerçekten çok korkutucu. İnsanlar evlerinde kullandığı elektriği ödemekte zorlanıyor. Yazın tarımsal üretimi de bu yüzden sıkıntıya sokacak. Mazot pahalı, gübre yüzde 400-500 oranında artışı. bir de elektriğe gelen zamlar, 2022 yılında çiftçiyi zorlayacaktır.”
‘GÜBRE FİYATLARINA ÇOK BÜYÜK TEPKİ VAR’
Girdi maliyetleri yüksek oranda arttığını kaydeden Yüreğir Ziraat Odası Mehmet Akın Doğan ise şöyle konuştu:
“Şeker gübresinin geçen yıl tonu bin 300 liraydı. Bu yıl 7 bin lira. Adana’da turfanda karpuz tarlada kaldı. Yer fıstığı yerde, meyveler dalında kaldı. Şubat ve mart ayında ekimlere başlayacağız ama çiftçi gübre fiyatlarının düşmesini bekliyor. Yüreğir ve Adana’daki birçok çiftçiyi gezdim, gübre fiyatlarına çok büyük tepki var. Gübre fiyatları aşağıya çekilmezse durum çok vahim.
Buğday eken çiftçi taban gübresi atamadı. Bazı yenlerde bazı buğdayların rengi bile sararmış. Bunların acılan gübreye ihtiyacı var. Mazot bundan 3 ay önce 7 liraydı. Şimdi 14 liranın üzerinde. Çiftçimiz sulama yapıyor. Burada elektriğe ihtiyaç var. Fiyatlar astronomik oranda yükseldi. Tohum, zirai ilaç, gübre ve mazot çiftçinin belini kıran önemli kalemlerden birisi bunlar.”
