Dünya Bankası, gelişmekte olan ülkelerdeki borç sorununa ilişkin açıklama yaptı. Bu ülkelerdeki firmaların yüzde 46’sının ödeme sorunu yaşama ihtimali olduğunu belirten Dünya Bankası açıklamada Türkiye’ye de ayrı bir parantez açtı.
Dünya Bankası, gelişmekte olan ülkelerde artan özel sektör borçları ile ilgili uyarılarda bulunarak boçların pandemi döneminde çok yükseldiğini, gereken adımlar atılmazsa nesiller boyu süren küresel bir reaksiyonun tetiklenebileceği belirtildi.
2022 Dünya Kalkınma Raporu’nun ardından yapılan açıklamada Türkiye’deki krize de özel bir yer verildi. Açıklamada, ülkenin notunun kredi derecelendirme kuruluşu tarafından düşürüldüğü hatırlatılarak bunun Türkiye için olumsuz sonuçları olabileceği bildirildi.
Dünya Bankası açıklamasında gelişmekte olan ülkelere, ‘finans sektörlerini hızla güçlendirin’ uyarısında bulundu. Banka, “artan enflasyon, faiz oranları ve endişe verici düzeydeki borç sıkıntıları nesiller boyu görülmeyen küresel bir zincirleme reaksiyonu tetikleyebilir” açıklamasında bulundu.
Dünya Bankası, Çin’in gelişmekte olan ülkelere verdiği krediler için şeffaflık eksikliği konusunda uzun süredir devam eden endişeleri olduğunu belirterek teminatlandırılmış krediler ve özel sektördeki artan risklere de değindi.
ANKETLERDE ÇARPICI SONUÇ
Bankanın Baş ekonomisti Carmen Reinhart, raporun yayınlanmasından önce Reuters’e verdiği röportajda, pandemi kaynaklı 2020 durgunluğunun küresel borçta görülmemiş bir yıllık artışa yol açtığını belirterek 51 ülkenin kredi notunun düştüğünü hatırlattı.
Reinhart, anketlere göre, gelişmekte olan ülkelerdeki küçük ve orta ölçekli işletmelerin yüzde 46’sının altı ay içinde borç ödemelerinin gerisinde kalabileceğini belirtti. Reinhart bu sayının bazı ülkelerde iki kat daha fazla olduğunu söyledi.
Reinhart, Hindistan, Güney Afrika, Filipinler ve Kenya gibi küçük ve orta ölçekli şirketlerin yüzde 65’inden fazlasının borçlu olduğu ülkelerde özel sektör borç gelişmelerini yakından takip ettiğini söyledi.
TÜRKİYE İÇİN KRİTİK UYARI
Türkiye’nin geçen hafta kredi notunun derecelendirme kuruluşu Fitch tarafından “BB-“ye düşürülmesine de değinen Reinhart, ülkenin birkaç yıldır krizde olduğunu hatırlatarak bu notlandırmanın Türkiye için sonuçları olabileceğini belirtti.
Takipteki kredilerin payının pandeminin başlangıcında korkulan seviyenin altında kaldığını, ancak hoşgörülü politikaların ve gevşetilmiş standartlarının sorunlu kredileri gizleyebileceğini belirten Reinhart, özel sektör borçları konusunda daha çok şeffaflığa ihtiyaç olduğunu ifade etti.
‘ÖZEL BORÇ KAMU BORCUNA DÖNÜŞEBİLİR’
Dünya Bankası Başkanı David Malpass da hane halklarının, firmaların, finans sektörü kurumlarının ve hükümetlerin birbiriyle olan ilişkileri göz önüne alındığında borçların yayılma etkilerinin riskleri olduğunu belirterek, “Özel borç, geçmişteki birçok krizde olduğu gibi birdenbire kamu borcuna dönüşebilir” uyarısında bulundu.
Uluslararası Para Fonu da geçen hafta artan temerrüt riskleri göz önüne alındığında yoksul ülkeler için güçlendirici değişiklikleri benimsemeleri için G20 finans liderlerine baskı yapacağını açıklamıştı.
