Türkiye iş yaşamında cinsiyet eşitsizliğinde de Avrupa ve OECD ülkeleri ortalamasını geçti. Türkiye’de istihdamdaki her 10 kadından üçü kayıt dışı çalışırken, 3 kadından biri ise işsiz.
Deniz B. GÖÇMEN
Yaşamın her alanında eşitsizlikle mücadele etmek zorunda bırakılan kadınlar iş yaşamında da eşitsizliği derin bir şekilde yaşıyor. DİSK Genel-İş Emek Araştırma Dairesi’nin (em-ar) Kadın Emeği Raporu’na göre kadın işsizliğinde OECD ve Avrupa ülkelerinin ortalamasının oldukça üstünde orana sahip olan Türkiye’de her 3 kadından 2’si istihdama katılamıyor.
GENÇ KADINLARDA İŞSİZLİK
Rapora göre 13.3 milyon kadın ücretsiz bakım emeği verdiği için çalışma hayatına katılamazken her 10 kadından 3’ü ise kayıt dışı; 1.2 milyondan fazla kadın ise hem yarı zamanlı hem de kayıt dışı çalıştırılıyor. Cinsiyete göre ülkelerin işsizlik oranına bakıldığında; Türkiye’nin kadın işsizlik oranı, birçok ülkeye göre yüksek. Yıllar içerisinde dar tanımlı kadın işsizliği verilerinde de kadınların işsizlik oranlarının daha da yükseldiği ve kadın erkek işsizlik farkının kadınlar aleyhine daha da açıldığı görülüyor. İşten çıkarmaların arttığı pandemi döneminde de en çok kadınlar işten çıkarıldı. 2020’de geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 36.6’ya çıktı. Bugün ise her 3 kadından biri işsiz. TÜİK’in 2021 yılı 4. çeyrek verilerine göre, 15-24 yaş arası genç kadın işsizliği 493 bin kişi ile yüzde 27.2 olarak tespit edilirken resmi verilerin iki katına çıkarak 943 bin kişi ile yüzde 42.7 oldu.
Çalışma hayatında toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizliklerin önemli bir göstergesi de ücret adaletsizliği oldu.
Türkiye’de erkekler, kadınlara göre yüzde 27.4 daha fazla kazanıyor. En fazla ücret eşitsizliği ise yevmiyeli çalışan erkek ve kadınlar arasında görülüyor. Yevmiyeli çalışan erkekler, yevmiyeli çalışan kadınlara göre yüzde 83.8 daha fazla gelir elde ediyor.
Kadın işsizliğinde dünyayı geçtik
Cinsiyete göre ülkelerin işsizlik oranına bakıldığında; Türkiye’nin kadın işsizlik oranının, birçok ülkeye göre yüksek olduğu görüldü. OECD ülkelerinde kadın işsizliği yüzde 6.1, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde yüzde 7.2 iken Türkiye’de ise dar tanımlı kadın işsizlik oranı yüzde 14.4 oldu. Türkiye’de kadınların istihdama katılım oranı da AB ve OECD ülkelerinin oldukça altında kaldı. OECD ülkeleri ortalamasında kadınların istihdama katılım oranı ile erkeklerin istihdama katılım oranı arasında sadece yüzde 14.5’lik ve AB ülkeleri ortalamasında yüzde 10’luk bir istihdam açığı varken, Türkiye’de bu fark yüzde 39.1 oldu.
