Yaş sebze meyvede en büyük pazarımız Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş, ihraç ürünlerini iç pazara yönlendirdi, fiyatlar düştü. Üreticiler krizin uzamasından endişeli.
Yaş sebze meyvede Türkiye’nin en büyük pazarı olan Rusya’nın Ukrayna ile savaşı ihracatı vururken, üreticinin yüksek sezon öncesindeki kâr dönemi de zora girdi. Savaşın başladığı hafta Ukrayna ve Rusya’ya gönderilen domates başta olmak üzere yaş sebze meyve ürünlerinin parasının tahsil edilemediği belirtilirken, yeni ihracat çalışmaları da nerdeyse durmuş vaziyette. Rusya’ya gönderilemeyen ürünlerin dağıtıldığı iç pazarda ise hal fiyatlarında yüzde 30-60 arasında değişen oranlarda düşüşler yaşandı.
MALLAR ELDE KALACAK
Antalya halinde 22 şubatta en yüksek fiyatı 10 TL olan domateste fiyat 7 TL’ye düştü. Sivri biber kilo fiyatı 16 TL’den 11 TL’ye gerilerken Antalya Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncular Derneği Başkanı Hasan Ali Yılmaz, “Bomba Ukrayna’ya düştü ama etkisi bizde oldu. İhracatımızın büyük çoğunluğu Rusya ve Ukrayna’ya idi. Belarus üzerinden gidiyordu. Şu anda gitmesi mümkün değil. 4-5 Türkiye’yi doyuracak kadar yaş sebze meyve üretiyoruz. İhracat durursa mallarımız elimizde kalır” dedi.
GİDEN GERİ ALINAMADI
Krizin uzaması durumunda, gelecek sene yapılacak ekimler için de riskli bir ortamın oluşacağını aktaran Yılmaz, “Oraya giden malların, araçların parasını alamıyoruz. Giden mallar geri gelmedi. Yurtdışına çıkmayanlar iç pazara geldi” bilgisini verdi.
İhracatın 3’te 1’i Rusya’ya yapılıyor
Geçen yıl yaş meyve sebze ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 13 artarak 3 milyar 83 milyon dolar olmuştu. Bu dönemde gerçekleştirilen ihracatın yüzde 32.88’ine denk gelen 1 milyar 13 milyon dolarlık kısmı Rusya’ya yapılırken, toplamda ise bir önceki yıla göre yüzde 16 artışla 1 milyar 252 milyon dolarlık meyve, yüzde 25 artışla 875 milyon 713 bin dolarlık sebze, 934 milyon 891 bin dolarlık narenciye ihraç edilmişti.
Yüksel Tavşan
Mayıs ayı üretici için kritik
Savaşın uzaması halinde bu alanda Türkiye’nin en büyük pazarının kaybedilebileceğini aktaran Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, mayıstan itibaren sezonsal olarak düşecek fiyatlardan kaynaklanacak zararı ihracatla kapatma yoluna giden çiftçinin zora düştüğünü anlattı. Tavşan, hal fiyatlarında ürünlerin iç pazara dönmesi ile yüzde 30 ve 60 arasında değişen oranlarda düşüşler yaşandığını kaydederken, “Bu pazarlar ciddi pazarlar. Alternatif bir yer bulacağız, yoksa üretici zorda kalacak. Bu fiyatlar tüketiciye yarar tabii ama üreticiyi düşünmek zorundayız” dedi.
